Logo Urzędu Gminy Szaflary

URZĄD GMINY SZAFLARY
PORTAL INFORMACYJNY

  1. Strona Główna
  2. /
  3. Narodowy Spis Powszechny...

Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021

Od 1 kwietnia 2021 r. do 30 września 2021 r. trwa Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021.

Spis był poprzedzony dwoma spisami próbnymi:

– pierwszy spis próbny odbył się w dniach od 1 do 31 października 2019 r., w dwóch województwach (po jednej gminie w każdym),
– drugi spis próbny odbył się w dniach od 1 do 30 kwietnia 2020 r. w 16. Gminach (po jednej w każdym województwie).

Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 jest w pełni realizowany przy użyciu interaktywnego formularza spisowego. Obowiązkiem spisowym będą objęte:
– osoby fizyczne stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach i innych zamieszkanych pomieszczeniach niebędących mieszkaniami na terenie Polski, osoby fizyczne niemające miejsca zamieszkania;
– mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania i inne zamieszkane pomieszczenia niebędące mieszkaniami.

Aby zapobiec sytuacji, w której zobowiązany do spisu mieszkaniec Polski nie ma możliwości dokonania samospisu (np. z powodu braku dostępu do urządzeń i Internetu), ustawa zobowiązuje następujące podmioty do udostępnienia odpowiedniego pomieszczenia i sprzętu do realizacji samospisu:

  • urzędy statystyczne i pozostałe jednostki statystyki publicznej,
  • urzędy obsługujące wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz gminne jednostki organizacyjne.

Lista miejsc, gdzie będzie można dokonać samospisu jest dostępna TUTAJ

Z uwagi na epidemię wywiady bezpośrednie nie będą realizowane do odwołania.
Rachmistrzowie telefoniczni rozpoczną pracę od 4 maja br. o czym będziemy szczegółowo informować.

Ustawa o Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań (plik do pobrania)

Źródło: https://spis.gov.pl/

Spis ludności to – jak podaje Encyklopedia PWN – podstawowe badanie i źródło danych z zakresu statystyki ludności, które ma na celu zebranie informacji o jej stanie i strukturze wg ustalonych cech demograficznych i społeczno-zawodowych, w oznaczonym momencie, na określonym terytorium.

Spisy realizowane są zgodnie z zaleceniami i standardami organizacji międzynarodowych, jak UE i ONZ, co umożliwia dokonywanie porównań międzynarodowych. Zgodnie z Art. 4 Rozporządzenia (WE) Nr 763/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9.07.2008 r. w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań, państwa członkowskie UE zobligowane są do zbierania danych statystycznych. Warto zaznaczyć, że dotacje unijne oraz liczba miejsc w Parlamencie Europejskim przyznawane są m.in. w zależności od liczby mieszkańców danego kraju, opracowanej na podstawie spisów ludności.

Spisy powszechne to czas, kiedy państwo, zadając obywatelom kilka pytań, stara się zdiagnozować: „ilu nas jest”, „kim jesteśmy” i „jak żyjemy”. Spisy powszechne obejmują całą populację ludności i mieszkań (w przypadku narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań) lub gospodarstw rolnych (w przypadku powszechnego spisu rolnego). Oznacza to, że dane uzyskiwane w wyniku spisu powszechnego pochodzą od wszystkich obywateli. Co istotne, w przypadku wielu cech demograficzno-społecznych, jak np. wyznanie, narodowość czy stopień niepełnosprawności, spisy powszechne są dla państwa jedynym źródłem danych.

Uzyskane podczas spisu powszechnego dane indywidualne są opracowywane i przedstawiane w postaci agregatów danych o różnych przekrojach i na różnych poziomach podziału terytorialnego i administracyjnego kraju. Wyniki spisu umożliwiają analizę i ocenę zróżnicowania przemian demograficznych i społecznych w dowolnych przekrojach. Na ich podstawie rząd podejmuje najważniejsze decyzje gospodarcze i społeczne na kolejne lata.

Powszechny spis ludności powinien spełniać trzy warunki: powszechności (obejmować całą ludność), jednoczesności (musi być przeprowadzony w określonym czasie), imienności (każda osoba ma zostać spisana z imienia i nazwiska). Dodatkowo w Polsce stosuje się zasady periodyczności (spisy odbywają się wg zaleceń ONZ co 10 lat) oraz bezpośredniości (odpowiedzi na pytania spisowe udziela bezpośrednio osoba spisywana, w wyjątkowych sytuacjach jej najbliżsi domownicy).

Dane spisowe służą do konstruowania operatów losowania dla reprezentacyjnych badań społecznych, dlatego też tak ważne jest posiadanie przez GUS aktualnego operatu (wykazu mieszkań i budynków), będącego podstawą do losowania prób do badań przeprowadzanych w okresach między spisowych. Dodatkowo, prowadzone przez statystykę publiczną coroczne badania bilansowe weryfikowane są wynikami spisów.

Źródło:  https://spis.gov.pl/

Dane od osób fizycznych objętych spisem powszechnym są zbierane metodą samospisu internetowego. Każdy mieszkaniec Polski jest zobowiązany samodzielnie przeprowadzić samospis, polegający na uzupełnieniu danych o respondencie, zamieszczonych w formularzu spisowym.

Samospis internetowy będzie przeprowadzany od 1 kwietnia 2021 r. do 30 września 2021 r.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach kiedy osoba objęta spisem powszechnym nie może dopełnić obowiązku samospisu przez Internet, dane są zbierane metodami:

  • wywiadu telefonicznego przeprowadzanego przez rachmistrza spisowego, który wprowadza dane uzyskane od respondenta do formularza spisowego,
  • wywiadu bezpośredniego, przeprowadzanego przez rachmistrza spisowego przy pomocy urządzenia mobilnego wyposażonego w oprogramowanie dedykowane do przeprowadzenia spisu (wywiady bezpośrednie będą realizowane w szczególnych przypadkach – jeśli sytuacja epidemiczna na to pozwoli – i przy zachowaniu reżimu sanitarnego)

Obydwie metody polegają na uzupełnieniu danych dotyczących osoby spisywanej w formularzu spisowym.

Udział w Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań 2021 jest obowiązkowy. Odmowa udziału w spisie powszechnym wiąże się z możliwością nałożenia kary grzywny, co jest ujęte w art. 57 ustawy o statystyce publicznej.

Źródło: https://spis.gov.pl/

Aktami prawnymi regulującymi wszelkie kwestie związane z przeprowadzeniem Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2021 roku są:

  1. rozporządzenie (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 763/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań (Dz. Urz. UE L 218 z 13.8.2008, str. 14);
  2. rozporządzenie wykonawcze komisji (UE) 2017/543 z dnia 22 marca 2017 r. określające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 763/2008 w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań w zakresie specyfikacji technicznych tematów i dotyczących ich podziałów (Dz. Urz. L 78 z 23.3.2017, str. 13);
  3. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1) w zakresie zasad przetwarzania danych osobowych;
  4. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej oraz uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE, Euratom) nr 1101/2008 w sprawie przekazywania do Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich danych statystycznych objętych zasadą poufności, rozporządzenie Rady (WE) nr 322/97 w sprawie statystyk Wspólnoty oraz decyzję Rady 89/382/EWG, Euratom w sprawie ustanowienia Komitetu ds. Programów Statystycznych Wspólnot Europejskich (Tekst mający znaczenie dla EOG i Szwajcarii) (Dz. Urz. L 87 z 31.3.2009, str. 164), w zakresie zasad opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyk oraz poufności informacji statystycznych;
  5. ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 997, z późn. zm.);
  6. ustawa o Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań 2021 r

Rozporządzenie nr 763/2008 jest aktem prawnym, ustanawiającym wspólne zasady dla wszystkich krajów członkowskich dotyczące dostarczania danych na temat ludności i mieszkań.

Każde z państw członkowskich jest obowiązane, zgodnie z jego art. 1, do dostarczenia co dziesięć lat wyczerpujących danych objętych tematami spisu. Rozporządzenie określa również:

  • okresy referencyjne dla realizacji spisów,
  • zakres pozyskiwanych w spisach informacji,
  • formy i zakres informacji wynikowych.

Przyjęta regulacja dotycząca spisu ludności i mieszkań dopuszcza swobodny wybór źródeł danych i metod przeprowadzania spisów. Jednocześnie zobowiązuje wszystkie kraje do zagwarantowania wysokiej jakości i pełnej porównywalności wyników przeprowadzanych spisów.

Zgodnie z zaleceniami ONZ i UE, spisy powszechne powinny odbywać się co 10 lat. Spisy ludności i mieszkań na przełomie dziesięcioleci w roku kończącym się na „1”. Zostało to ustalone przez instytucje międzynarodowe, tak aby zapewnić maksymalną porównywalność danych pomiędzy krajami. Ostatni spis powszechny przeprowadzono w Polsce w 2011 roku.

Wyniki spisu ludności i mieszkań powinny być przekazane do Eurostatu w ciągu dwóch lat po zakończeniu najbliższego spisu, co regulują unijne przepisy. W przypadku planowanego na 2021 rok Narodowego Spisu Ludności i mieszkań wyniki spisu powinniśmy przekazać do Eurostatu do końca 2023 roku. Zobowiązanie to ma za zadanie ujednolicić informacje wynikowe, które są wykorzystywane na potrzeby instytucji unijnych.

Źródło: https://spis.gov.pl/prawo/regulacje-prawne-spisow

Zakres informacyjny spisów określają wymagania międzynarodowe (patrz: Rozporządzenie UE nr 763/2008 w sprawie przeprowadzenia spisów ludności i mieszkań) oraz krajowe akty prawne i strategie. Potrzeby krajowe różnych grup użytkowników danych zostały również zbadane przez Główny Urząd Statystyczny podczas konsultacji społecznych spisu (patrz: konsultacje społeczne).

W ramach narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań zostaną zebrane następujące dane:

  1. Charakterystyka demograficzna osób:
    1. płeć;
    2. wiek;
    3. adres zamieszkania;
    4. stan cywilny;
    5. kraj urodzenia;
    6. kraj posiadanego obywatelstwa.
  2. Aktywność ekonomiczna osób:
    1. bieżący status aktywności zawodowej – pracujący, bezrobotni, bierni zawodowo;
    2. lokalizacja miejsca pracy;
    3. rodzaj działalności zakładu pracy;
    4. zawód wykonywany;
    5. status zatrudnienia;
    6. wymiar czasu pracy;
    7. rodzaj źródła utrzymania osób;
    8. rodzaje pobieranych świadczeń.
  3. Poziom wykształcenia.
  4. Niepełnosprawność:
    1. samoocena niepełnosprawności;
    2. prawne orzeczenie o niepełnosprawności lub niezdolności do pracy;
    3. stopień niepełnosprawności;
    4. grupy schorzeń powodujące trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
  5. Migracje wewnętrzne i zagraniczne:
    1. okres zamieszkania w obecnej miejscowości;
    2. miejsce poprzedniego zamieszkania w kraju;
    3. miejsce zamieszkania rok przed spisem;
    4. fakt przebywania kiedykolwiek za granicą;
    5. rok przyjazdu /powrotu do Polski;
    6. miejsce zamieszkania za granicą – kraj (dla osób przebywających kiedykolwiek za granicą);
    7. kraj przebywania i rok wyjazdu z Polski (dla osób przebywających czasowo za granicą).
  6. Charakterystyka etniczno-kulturowa:
    1. narodowość – przynależność narodowa lub etniczna;
    2. język, którym posługują się osoby w kontaktach domowych;
    3. wyznanie – przynależność do wyznania religijnego.
  7. Gospodarstwa domowe i rodziny:
    1. stopień pokrewieństwa z reprezentantem gospodarstwa domowego;
    2. tytuł prawny gospodarstwa domowego do zajmowanego mieszkania.
  8. Stan i charakterystyka zasobów mieszkaniowych (mieszkania i budynki):
    1. rodzaj pomieszczeń mieszkalnych;
    2. stan zamieszkania mieszkania;
    3. własność mieszkania;
    4. liczba osób w mieszkaniu;
    5. powierzchnia użytkowa mieszkania;
    6. liczba izb w mieszkaniu;
    7. wyposażenie mieszkania w urządzenia techniczno-sanitarne;
    8. rodzaj stosowanego paliwa do ogrzewania mieszkania;
    9. tytuł prawny zamieszkiwania mieszkania przez gospodarstwo domowe;
    10. rodzaj budynku, w którym znajduje się mieszkanie;
    11. stan zamieszkania budynku;
    12. wyposażenie budynku w urządzenia techniczne;
    13. powierzchnia użytkowa mieszkań w budynku;
    14. liczba izb w budynku;
    15. własność budynku;
    16. liczba mieszkań w budynku;
    17. rok wybudowania budynku.

Źródło:  https://spis.gov.pl/o-spisie/jakie-dane-bedziemy-zbierac

Uwzględniając charakter, zakres, kontekst i cele przetwarzania danych oraz ryzyko naruszenia praw lub wolności osób fizycznych o różnym prawdopodobieństwie i wadze zagrożenia, Administrator Danych, którym jest Prezes Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), wdrożył odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, aby przetwarzanie odbywało się zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

W procesie przetwarzania danych osobowych uczestniczą wyłącznie osoby upoważnione przez Administratora Danych do przetwarzania danych osobowych z zachowaniem zasady wiedzy koniecznej.

Wszystkie dane osobowe przetwarzane w ramach prac spisowych są poufne i podlegają szczególnej ochronie, na zasadach określonych w ustawie o statystyce publicznej oraz w ustawie o ochronie danych osobowych. Dane osobowe od momentu ich zebrania stają się danymi statystycznymi i objęte są tajemnicą statystyczną. Zasada tajemnicy statystycznej ma charakter absolutny, jest wieczysta, obejmuje wszystkie dane osobowe i nie przewiduje żadnych wyjątków dających możliwość jej uchylenia.

Osoby wykonujące prace spisowe są obowiązane do przestrzegania tajemnicy statystycznej. Przed przystąpieniem do pracy rachmistrzowie są pouczani o istocie tajemnicy statystycznej i sankcjach za jej niedotrzymanie. Następnie na ręce właściwego komisarza spisowego składają pisemne przyrzeczenie następującej treści: „Przyrzekam, że będę wykonywać swoje prace na rzecz statystyki publicznej z całą rzetelnością, zgodnie z etyką zawodową statystyka, a poznane w czasie ich wykonywania dane jednostkowe zachowam w tajemnicy wobec osób trzecich.”

Dane pozyskane podczas spisów mogą być wykorzystywane wyłącznie do opracowań, zestawień i analiz statystycznych oraz do aktualizacji operatów do badań statystycznych prowadzonych przez służby statystyki publicznej.

Udostępnianie lub wykorzystywanie danych uzyskanych w spisach dla innych niż podane celów jest zabronione, pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Spisy, tak jak wszystkie prowadzone przez GUS badania statystyczne, realizowane są z zachowaniem wysokich standardów bezpieczeństwa, w oparciu o nowoczesne techniki teleinformatyczne. Narzędzia oraz procedury w zakresie bezpieczeństwa stosowane przez statystykę publiczną spełniają najwyższe standardy i zapewniają pełną ochronę gromadzonych informacji.

Badania statystyczne statystyki publicznej są uregulowane odmiennie, jeżeli chodzi o prawa osób do ochrony swoich danych. Zgodnie z zapisami europejskich aktów prawnych „prawo do bycia zapomnianym” nie przysługuje, jeżeli przetwarzanie danych jest niezbędne do celów statystycznych.

Polska ustawa o NSP 2021 wymienia wprost artykuły rozporządzenia RODO, które nie mają zastosowania. I tak respondentom nie przysługuje prawo do:

  • dostępu do danych osobowych, w tym prawo do uzyskania kopii tych danych,
  • sprostowania (poprawiania) danych osobowych,
  • ograniczenia przetwarzania danych osobowych,
  • sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych.

Administrator danych realizuje obowiązek informacyjny wobec osób, których dane będą przetwarzane poprzez udostępnienie klauzuli informacyjnej w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej GUS i stronie internetowej GUS.

Źródło:  https://spis.gov.pl/o-spisie/bezpieczenstwo-danych